Xpahi là lính gì?

Xpahi (tiếng Pháp là spahi, đọc theo giọng Pháp là [spai], chữ h không đọc) nguyên thủy là kỵ binh bản xứ (cavalerie indigène) thuộc đạo quân châu Phi (Armée de l’Afrique). Lính xpahi lúc đầu được tuyển ở An-giê-ri (spahis algériens), sau đó có cả người Tuy-ni-di (spahis tunisiens) và Ma-rốc (spahis marocains).

Lính Xpahi An-giê-ri từng tham gia đoàn quân đánh chiếm Bắc Kỳ (1885) với ba (đại) đội kỵ binh.

Khi trở lại Đông Dương sau thế chiến thứ 2, trong các đơn vị Xpahi An-giê-ri và Ma-rốc có cả binh lính người Việt do tình hình quân số thiếu hụt và do nhu cầu da vàng hóa cuộc chiến tranh.

Năm 1962 chấm dứt sự tồn tại của các đơn vị kỵ binh người Bắc Phi. Hiện nay chỉ còn một trung đoàn mang danh xpahi nhưng toàn người Pháp (860 quân nhân, trong đó có 50 sĩ quan). Đó là trung đoàn 1 Xpahi – 1er RS, nằm trong binh chủng kỵ binh thiết giáp) đóng quân ở ngay trên đất Pháp (Valence).