Lính sơn đá là lính gì?

Sơn đá là lính (soldat) của các đơn vị chính quy người Pháp hồi họ mới đến Việt Nam.

Sơn-đá (soldat) chỗ thành bộ binh,

Ba từng lầu cất phân minh vững bền.

(Nguyễn Liên Phong,1909:32)

Sơn đá là một trong khoảng 100 từ gốc Pháp đầu tiên trong vốn từ tiếng Việt:

Thử xem tiếng Tây là một tiếng rất khác với tiếng ta, tây thì có nhiều vần (polysyllabe, ta thì một vần (monosyllabe), mà trong năm sáu mươi năm nay còn có trên tám mươi tiếng Tây thành tiếng Annam thay! Tỉ như: “xấp-lê” (siffler), nhà “ga” (gare), xà-lúp (chaloupe), xà-lang (chaland), “sơn-đá” (soldat), áo “bành-tô” (paletot), vân vân..., huống chi Tàu với ta nói năng một cách.

(Đông-thành Võ Thanh-Tân, Nam Phong Tạp Chí số 27, 1919:263)

Từ sơn đá có các biến thể là san đá, săn đá, săng đá, sang đá...