Kỵ binh nào đánh nhau với Việt Minh ở Vĩnh Yên?

Đêm ngày 14, tại Vĩnh Yên, ngoài tiểu đoàn Mường bị thiệt hại nhẹ, Vanuyxem chỉ còn thu thập được 240 lính ky binh Angiêri và 280 lính Ma rốc, đều kiệt sức, đạn dược đã cạn, thấp thỏm chờ đợi từng phút một đợt tiến công mới của bộ đội ta.

(Võ Nguyên Giáp – Đường tới Điện Biên Phủ)

Trong thành phần của binh đoàn cơ động / liên đoàn lưu động số 3 (GM3) của trung tá Vanuxem có một đơn vị kỵ binh mang phiên hiệu 8e G(E)SAP. Về thực chất, đó là một đơn vị bộ binh tương đương tiểu đoàn. Phiên hiệu đầu tiên của 8e G(E)SAP  lúc đổ bộ lên Đông Dương (18/4/1949) là 8ème Groupe (d’Escadrons) de Spahis Algériens à Pieds vì họ không cưỡi ngựa cũng chẳng có xe pháo gì và mang danh là kỵ binh nhưng toàn đi bộ (tiếng Pháp là à pieds, tiếng Anh gọi là dismounted) và cho tới tháng 12/1951 chiến đấu không khác gì bộ binh (Michel Bodin, 2000:22 ; Michel Bodin, 2007:63-79). Các đơn vị khác rất ngán hành quân chung với 8e G(E)SAP vì bọn này có huông đánh đâu thua đó (une réputation de scoumoune tenace). Trong trận Bảo Chúc (Vĩnh Yên, ngày 14/1/1951)  8e G(E)SAP mất 40% lực lượng (8 sĩ quan, 24 hạ sĩ quan và 163 binh lính). Tàn quân được tổ chức lại thành 2 chi đoàn tạm (escadron de marche) cầm cự cho đến khi quân của tướng Giáp rút lui.

Sau trận Vĩnh Yên 8e G(E)SAP được bổ sung một chi đoàn người Mường và ba biệt đội phụ lực quân, nhưng vẫn giữ phiên hiệu 8e G(E)SAP của kỵ binh xpahi An-giê-ri. Tên mới đầy đủ là 8ème Groupe (d’Escadrons) de Spahis Algériens Portés (liên chi đoàn số 8 [kỵ binh] xpa-hi An-giê-ri thiết vận). Nhiệm vụ mới là làm bộ binh tùng thiết cho hai chi đoàn chiến xa Chaffee M-24 của thiết đoàn  số 1 (1er Chasseurs).

Tháng 1-1953 8e G(E)SAP trở thành 8e RSA (régiment de spahis algériens – trung đoàn kỵ binh xpahi An-giê-ri số 8, một phiên hiệu đã bị xóa bỏ vào tháng 5-1946) để trở thành một trung đoàn kỵ binh thực thụ. Thành phần mới có 1 chi đoàn chiến xa (4 chi đội, mỗi chi đội 4 xe tăng M24), 3 chi đoàn bộ binh cơ giới ngồi xe GMC (mỗi chi đoàn có 4 chi đội bộ binh và 1 chi đội trợ chiến), 1 chi đoàn thiết vận (4 chi đội, mỗi chi đội 4 xe háp-trắc + 1 chi đội súng cối 81), 1 chi đoàn văn phòng.