Phó vương là gì?

Xưa có Lê Hoàn tự xưng là phó vương lúc làm phụ chính cho Đinh Toàn 6 tuổi. Thời Lê Trung Hưng nhà Minh có lúc phong cho vua Lê làm An Nam quốc vương, chúa Trịnh làm An Nam phó vương
Trịnh Giang quen lối gian hào.
Truất ngôi Vĩnh Khánh hãm vào tội nhân.
Thuần Tông đặt bỏ mấy lần,
Phúc uy mặc sức cường thần mới ghê.
Ý tông còn tuổi hài đề
Danh tuy chính thống, quyền về phó vương.
(Đại Nam Quốc Sử Diễn Ca)
Từ vice-roi trong tiếng Pháp (tiếng Anh là viceroy) chỉ đại diện cho quyền lực của nhà vua trên một vùng lãnh thổ quy mô như một quốc gia, thường là một vùng đất ngoại bang bị chinh phục hoặc thu phục (délégué direct de la puissance royale dans un territoire dont l'étendue en fait un véritable État et qui est souvent une terre étrangère conquise et soumise). Chức trách này tương đương với các chức kinh lược sứ hay tổng trấn của Việt Nam. Tổng trấn Gia Định thành Lê Văn Duyệt, kinh lược sứ Bắc kỳ Hoàng Cao Khải đều được người Pháp gọi là vice-roi.
Người Việt máy mọc dịch vice là phó, roi là vương, vice-roi là phó vương. Các từ điển song ngữ đều dịch vice-roi là phó vương (Vũ Văn Mẫu, 1970:885) và ngược lại (Đào Văn Tập, 1950:560). Rốt cục nhiều nhân vật lịch sử của Việt Nam nhất loạt trở thành phó vương mặc dù họ chưa bao giờ được phong chức (tước) đó.