Nhà thổ Nhật ở Bắc Kỳ đầu thế kỷ 20 hoạt động như thế nào?

Theo bài thuyết trình của bác sĩ Roux (1905:203-210), nhà thổ Nhật hoạt động như sau:

Nhà thổ Nhật là nhà thổ... Nhật, nghĩa là chủ chứa Nhật, gái Nhật, không gian Nhật, tất cả đều Nhật, trừ người hầu hạ (người An Nam) và khách (người Tây). Gái điếm Nhật từ hạng thấp nhất đến cấp cao nhất đều coi thường người An Nam, tuyệt đối không tiếp khách An Nam. Người An Nam nếu có mặt trong nhà thổ Nhật chỉ để làm bồi mà thôi.

Chủ chứa là một má mì. Người này có uy quyền tuyệt đối với gái và có trách nhiệm nuôi nấng, chăm sóc, dạy dỗ các cô một cách chu đáo. Các cô cũng răm rắp nghe lời má không sai chạy.

Phần lớn gái Nhật ở Bắc kỳ ở độ tuổi 18. Cao nhất là 30. Ít tuổi nhất là 14. Luật Nhật cấm gái mại dâm dướí 16 nhưng đây là xứ Đông Dương thuộc Pháp.

Vì chỉ tiếp khách Tây nên nhà thổ Nhật chỉ hoạt động ở các trung tâm đô thị có... đủ Tây đến chơi. Điều kiện là có tiền (dĩ nhiên) và không được nói xấu Thiên Hoàng (ai vi phạm thì bị đuổi cổ lập tức). Đông vui nhất là Hải Phòng. Đây là điểm đổ bộ của gái Nhật trước khi tỏa đi các nơi trên miền Bắc (có đủ khách Tây): Hà Nội, Yên Bái, Lào Cai, Mông Tự. Nhà thổ Nhật ở Mông Tự được thành lập năm 1904.

Gái Nhật lên miền ngược không hẳn đã là hàng dạt. Chỗ nào kiếm ăn được (hay được kiếm ăn cũng thế) thì họ đến. Không kiếm được hay không được kiếm thì đi:

Gái mắc bệnh ở Hải Phòng bị bác sĩ cấm hành nghề thì họ lân la lên Hà Nội hay lần mò sang các tỉnh khác thăm dò xem bác sĩ nơi ấy có dễ dãi hơn không. Gái Nhật có ưu điểm là thượng tôn pháp luật. Bác sĩ khám thấy có bệnh, bắt nghỉ là nghỉ, không lén lút đi khách, chèo kéo dụ dỗ thế nào cũng vô ích. Bác sĩ chỗ này khó tính bắt nghỉ thì họ sang chỗ khác xem bác sĩ khác có cho phép không chứ cương quyết không làm đĩ lậu.

Cũng có khi họ đang làm ăn được trên mạn ngược nhưng không hợp khí hậu thì đành phải về xuôi.  So với ở đồng bằng thì ở mạn ngược nguy cơ mắc sốt rét cao hơn. Mất mạng là một chuyện. Hao mòn sức khỏe, tốn kém thuốc thang đã đành. Riêng đàn bà con gái còn sợ vốn tự có bị xuống cấp. Gái Nhật bệnh sốt rét thường phải phấn son rất đậm. Đau khổ nhất là bị rụng tóc: bộ tóc của gái Nhật được chải bới rất công phu và họ có một loại gối đặc biệt để nâng đầu, giữ gìn bộ tóc đó khi nằm ngủ.

So với các chủng loại gái điếm khác, gái Nhật thuộc hàng vô địch về sự ở sạch. Nhà cửa, phòng ốc của gái Nhật khang trang, ngăn nắp, sạch sẽ đã đành. Thân thể cũng sạch. Chỗ kín lại càng sạch. Họ có ý thức đi khám đúng kỳ, tự giác kiêng khem, thuốc men theo toa bác sĩ, làm đúng bổn phận mà pháp luật quy định.

Họ không chỉ ở sạch mà bắt khách cũng phải sạch. Thấy khách có vẻ dơ dơ là từ chối. Thường là họ cẩn thận khám qua súng ống trước khi cho phép sử dụng.

Vì sạch sẽ cẩn thận đúng mức như vậy nên tỷ lệ gái Nhật mắc bệnh hoa liễu rất thấp. Xui lắm mới có cô bị lậu mủ. Gái Nhật nói chung không bị hạ cam, chứng bệnh thường gặp ở gái An Nam, vô địch ở bẩn. Một điểm đặc biệt là gái Nhật miễn nhiễm với giang mai cứ như là cơ thể của họ có một thứ vắc xin di truyền (vaccin héréditaire) chứ chẳng lẽ vì quá sạch sẽ mà vi trùng giang mai không vào được!

Khách chơi lấy sự sạch sẽ an toàn trên hết thì đến với gái Nhật vì ngoài cái sự ấy ra không còn gì  đáng đồng tiền bát gạo nữa. Nguời Tây vốn rất dễ tính với hơi hướng lạ (exotique) cũng phải chê là gái Nhật xấu: mắt xếch, ngực và xương chậu không cân đối, đùi to chân ngắn, vú dài mau xệ (gái An Nam dù lớn tuổi vẫn gọn gàng và săn chắc), lông (chân và mu) rậm (gái An Nam thưa thớt hơn). Lên giường thì đơ như khúc gỗ cho đến khi xong việc và tuyệt đối không chơi kiểu. Xong việc thì thôi, không có chuyện vấn vương lòng thòng. Khách chơi dễ ngộ nhận rằng gái Nhật cực kỳ kém chuyện ấy.

Sự thật không phải như thế. Có những cô được khách chuộc thân, quan hệ xác thịt nhờ yếu tố tình cảm mà trở nên thăng hoa, nồng nhiệt không kém gì ai. Chẳng những thế họ còn tận tụy phục dịch ân nhân, nói chung là ăn ở có trước có sau hết mực. Không thể so với việc ăn bánh trả tiền được.

Các cô nói chung gốc con nhà nghèo cả. Người ta thường đồn là gái Nhật ra ngoại quốc bán dâm kiếm tiền rồi về nước gây dựng gia đình. Thực ra đều là đi kéo cày trả nợ cho cha mẹ. Thân giá khoảng 150 đồng biệt (piastre). Tiền này đã giao cho cha mẹ bên Nhật trước khi cô gái lên đường bán thân trả nợ. Người đã chuộc thân xong, muốn tiếp tục hành nghề có thể lãnh lương tháng 30 đồng. Nhưng thường là làm đến mãn đời cũng không trả nổi. May mắn thì có người chuộc ra cho. Dễ hiểu tại sao cô gái Nhật một lòng một dạ với ân nhân của mình.

Đến nơi xa lạ các cô chỉ biết có một chỗ là cái nhà thổ, phải một thời gian sau mới biết rằng cái nghề mình làm bị xã hội đó xếp vào mạt hạng. Gái Nhật khi phải ra ngoài thường rất khép nép, kín đáo là vì vậy. Nhà thổ là nơi duy nhất các cô có thể sinh hoạt như ở Nhật. Khi nào không phải làm việc thì viết thư thăm nhà và đọc thư nhà, thế thôi, chứ biết đi đâu?