Đơn vị nào đóng trong trại Xê-da-ri (Thái Nguyên) khi Đội Cấn làm binh biến?

Trong quyển tiểu thuyết viết về cuộc khởi nghĩa Thái Nguyên, Hà Ân (1977:66) viết:

Xê-da-ri do trung đoàn Mác-xoanh (Marsouins) thuộc bán lữ đoàn lê dương thuộc địa thứ 9 đóng giữ.

Bán lữ đoàn (demi-brigade) cũng là trung đoàn (régiment). Bởi vậy không thể có chuyện trung đoàn nằm trong thành phần của bán lữ đoàn.

Ngoài ra, không có đơn vị nào mang danh lê dương thuộc địa cả. Lê dương là lê dương. Thuộc địa là thuộc địa. Hai loại lính đó thuộc quyền quản trị của những cơ quan khác nhau.

Các me tây còn phân biệt được:

Các me đã chia chồng Tây ra làm ba hạng: Xi-vin, ca-lô-nhần và lê dương.

Vũ Trọng Phụng (2006k:17)

Vì sao nhà văn chuyên viết tiểu thuyết lịch sử lại có thể bất cẩn như thế?

Mác-xoanh (marsouin) là bộ binh hải quân, tức thủy quân lục chiến, là quân thuộc địa (armée coloniale), không phải là quân lê dương (légion étrangère).

Nhưng Hà Ân (1977:66) nhất dịnh cho đó là lính lê dương:

Đây là một điểm hiểm hóc trong kế hoạch khởi nghĩa của binh lính trại khố xanh Bô-dông. Hai loại lính khác nhau hoàn toàn về sung ống, về khả năng tác chiến và cả về uy thế nữa. Giá thầm hổ thẹn thú nhận rằng lính khố xanh sợ lính lê dương hơn sợ cọp.